Bağırsak Lenf Bezlerinin Şişmesi (Mezenterik Lenfadenopati)
Bağırsaklarımızda, özellikle ince bağırsağın bağlantı noktasını karın arka duvarına bağlayan mezenter adlı yapı içinde çok sayıda lenf bezi bulunur. Bu lenf bezleri, bağışıklık sistemimizin önemli bir parçasıdır ve vücudu enfeksiyonlara karşı korumakla görevlidir. Çeşitli nedenlerle bu lenf bezleri iltihaplanıp büyüyebilir, yani şişebilir. Bu duruma tıp dilinde "mezenterik lenfadenopati" denir.
Bağırsak Lenf Bezlerinin Şişmesinin Başlıca Nedenleri
- Enfeksiyonlar (En Yaygın Nedendir): Bağırsak lenf bezlerinin şişmesinin en sık karşılaşılan sebebi, bağırsaklara yerleşen bakteri, virüs veya diğer patojenlerle savaşmaktır.
- Bakteriyel Enfeksiyonlar:
- Yersinia, Salmonella, Campylobacter, Shigella ve E. coli gibi bakterilerin neden olduğu gastroenteritler (bağırsak iltihabı).
- Tüberküloz (özellikle abdominal tüberküloz).
- Viral Enfeksiyonlar:
- Enterovirüsler, norovirüs, rotavirüs gibi mide-bağırsak enfeksiyonlarına neden olan virüsler.
- Epstein-Barr virüsü (enfeksiyöz mononükleoz), sitomegalovirüs (CMV) gibi sistemik viral enfeksiyonlar.
- Paraziter Enfeksiyonlar: Giardia gibi parazitler.
- İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları (IBH): Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi otoimmün kökenli kronik hastalıklarda, bağışıklık sisteminin bağırsak dokusuna saldırması sonucu lenf bezleri sıklıkla şişer ve aktif bir şekilde çalışır.
- Lenfoma ve Diğer Kanserler: Lenf bezlerinin kendisinden kaynaklanan bir kanser türü olan lenfoma, bağırsak lenf bezlerinde büyümeye neden olabilir. Ayrıca, mide, bağırsak, pankreas gibi karın içi organlardaki kanserlerin lenf bezlerine sıçraması (metastaz) da şişliğe yol açabilir.
- Otoimmün Hastalıklar: Sistemik lupus eritematozus (SLE) gibi vücudun kendi dokularına saldırdığı hastalıklar karın içi lenf bezlerini de etkileyebilir.
- Mezenterik Lenfadenit: Özellikle çocuklarda ve genç erişkinlerde görülen, genellikle üst solunum yolu enfeksiyonu veya gastroenteriti takiben, mezenter lenf bezlerinin ağrılı şekilde iltihaplanmasıdır. Sıklıkla apandisit ile karıştırılabilir.
- Diğer Nedenler: Sarkoidoz gibi nadir granülomatöz hastalıklar veya bazı ilaç reaksiyonları da (örn. fenitoin) lenf bezi büyümesi yapabilir.
Belirtileri Nelerdir?
Lenf bezlerinin şişmesine neden olan asıl hastalığa bağlı olarak belirtiler değişiklik gösterir. Yaygın belirtiler şunlardır: - Karın ağrısı (genellikle göbek çevresinde veya sağ alt kadranda)
- Bulantı ve kusma
- İshal veya kabızlık
- Ateş
- Karında şişkinlik ve hassasiyet
- İştahsızlık ve kilo kaybı (özellikle uzun süreli durumlarda)
Tanı ve Tedavi
Tanı için doktorunuz öncelikle detaylı bir fizik muayene yapacak ve tıbbi öykünüzü dinleyecektir. Şüphelenilen nedene yönelik olarak aşağıdaki testler istenebilir: - Kan Testleri: Enfeksiyon belirteçleri (CRP, lökosit), viral/bakteriyel serolojiler.
- Görüntüleme Yöntemleri: Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans (MR) ile lenf bezlerinin boyutu, sayısı ve yapısı değerlendirilir.
- Dışkı Tetkiki: Enfeksiyon etkenini tespit etmek için.
- Endoskopi ve Biyopsi: Şüpheli durumlarda, endoskopi ile bağırsak içi gözlemlenir ve gerekirse lenf bezinden biyopsi alınarak patolojik inceleme yapılır. Bu, özellikle kanser şüphesi varsa altın standart tanı yöntemidir.
Tedavi, altta yatan nedene yöneliktir:
- Enfeksiyonlarda: Antibiyotik veya antiviral ilaçlar, istirahat ve sıvı desteği.
- İnflamatuar Bağırsak Hastalıklarında: Bağışıklık sistemini baskılayıcı (immünosupresif) ilaçlar ve diyet değişiklikleri.
- Kanser Durumlarında: Kemoterapi, radyoterapi veya cerrahi müdahale gerekebilir.
- Mezenterik Lenfadenit'te: Çoğunlukla kendiliğinden iyileşir; ağrı kesiciler ve destekleyici tedavi yeterli olur.
Önemli Uyarı
Karın ağrısı, özellikle şiddetliyse, ateşle beraberse veya birkaç günden uzun sürüyorsa, mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Bu belirtiler sadece basit bir lenf bezi şişmesinden değil, apandisit gibi acil cerrahi gerektiren durumlardan da kaynaklanıyor olabilir.
|
.webp "Lenf Dolaşım Sistemi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?")
